معماری
خانه / اختلالات گفتاری / ارزیابی لکنت زبان
stuttering-assessment
ارزیابی لکنت زبان

ارزیابی لکنت زبان

ارزیابی لکنت زبان

 

ارزیابی لکنت زبان را می توان در چند حیطه انجام داد که شامل موارد زیر می باشند:

 

  • رفتار های اصلی لکنت:

به نظر میرسد غیر متداولترین مشکل لکنت تکرار و کشیدگویی باشد. اگر چه اکثر افراد یکی از الگوهای تکرار یا تنش را دارند، تمام افراد لکنتی شکل های مختلفی از هم گسیختگی گفتار را نشان می دهند؛ بنابراین یکی از ویژگی های اصلی آنالیز ناروانی، توصیف این رفتارهای هسته ای است. مثلا در مورد تکرارها، متخصص باید اندازه ی واحد تکرار شونده (عبارت – کل کلمه – هجا)، تکرارها در واحد (مثلا پ پسر در برابر پ پ پ  پسر)، درجه و زمان تنش های همراه و چگونگی پایان دادن به آنها را شناسایی کند. آیا تکرار بی صدای وضعیت های تولیدی وجود دارد؟ آیا مراجع در طول تکرارها در پیدا کردن واکه ی مناسب دچار مشکل می شود؟

در مورد کشیدگویی هم متخصص اطلاعاتی راجع به جایگاه آناتومیکی قفل، این که بی صدا هستند یا صدادار، چقدر طول می کشند، میزان تنش های همراه و چگونگی پایان دادن به آنها جمع آوری می کند.

  • ویژگی های تقلایی / تنش:

بسیار نادر است که فردی فقط تکرار یا کشیدگویی داشته باشد. افراد لکنتی در حالی که برای صحبت کردن تلاش می کنند دچار تنش هستند و اغلب صداها و حرکات بی ربط و معنی تولید می کنند. افراد لکنتی گستره ی متفاوتی از این رفتارهای شخصی را نشان می دهند، که ممکن است در مراجعانی خاص، در بسامد و شدت  آن تفاوت وجود داشته باشد.

  • ویزگی های پنهان:

در افرادی که لکنت پیشرفته دارند، نشانه های آشکار تنها بخشی از مشکلات می باشند. فرد پس از سال ها لکنت و برخورد با مشکلات مختلف در شرایط مختلف نگرش و احساس خود را درباره ی لکنت پنهان می کند.

ممکن است بعضی از درمانگران به رفتار های مخفی توجه نکنند در حالی رفتارهای آشکار و پنهان به هم وابسته هستند؛ یعنی رفتارهای اجتنابی و مخفی کارانه باعث تقویت لکنت و رفتنار های آشکار می شود و رفتار های آشکار نیز موجب تقویت ترس ها، نگرش های منفی و… می شوند. برای ارزیابی این رفتار ها از مصاحبه یا چک لیست استفاده می شود.

  • شدت لکنت

ابزارهای مختلفی برای اندازه گیری شدت ناروانی وجود دارد که در اینجا به یکی از برجسته ترین انها اشاره می کنیم:

Stuttering severity for children and adult :  این آزمون را می توان هم برای افرادی که توانایی خواندن دارند و هم افرادی  که این توانایی را ندارند استفاده کرد. در این آزمون در حالی که مراجع متنی را می خواند یا در یک گفتگو شرکت می کند، تعداد هجا ها (یا کلمات) لکنت شده و تعداد کل هجاها (یا کلمات) توسط آسیب شناس گفتار و زبان شمارش می شود. سپس درصد هجاهای لکنت شده محاسبه می شود. همچنین متخصص طول مدت طولانی ترین لکنت را اندازه می گیرد و رفتارهای فیزیکی برجسته ی همراه با گفتار هم بررسی می شوند.

غالبا نمره ی تکالیف طول مدت و رفتارهای همراه، با نمره ی کل ترکیب می شود. شدت لکنت مراجع از مقایسه نمره ی کل با هنجاری که در راهنمای آزمون آمده بدست می آید. در این روش شدت لکنت بصورت خیلی خفیف، خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید توصیف می شود. برخی متخصصان ترجیح می دهند سرعت گفتار را در سطح کلمه اندازه گیری کنند و برخی دیگر در سطح هجا می گیرند. سرعت متوسط گفتار برای افراد طبیعی بزرگسال مذکر ۱۶۸ واژه در دقیقه و ۲۲۱ هجا در دقیقه و برای جنس مونث ۱۵۱ واژه در دقیقه و ۲۰۴ هجا در دقیقه است. افراد مونث ترجیح می دهند که آهسته تر صحبت کنند و از کلمات طولانی تر اما کمتری استفاده می کنند.

تعیین شدت لکنت شامل گام های زیر می باشد:

  1. در جلسه اول ۲۰-۱۵ دقیقه گفتار فرد را ضبط می کند. درمانگر می تواند از این روش جهت آشنایی بیشتر با فرد و خانواده ی او استفاده کند.
  2. در شروع  جلسه دوم  حدود ۱۰ دقیقه از گفتار محاوره ای بیمار را ضبط کند و می تواند درباره ی هر موضوعی که برای مراجع یا خانواده ی او مهم است بحث کند.
  3. در جلسه سوم حدود ۷- ۵ دقیقه از گفتار فرد را ضبط می کند. قبل از شروع درمان اگر مقدارهای بدست آمده بیشتر از ۵ – ۳ درصد باشد ارزیابی اشتباه بوده.

 

 

 

 

منابع

۱- Haynes WO , Pindzola RH , Diagnosis and Evoaluation in Speech  Pthology , 6thed , boston: 2004.

۲- Stuttering an integrated approach to its nature and treatment Barry Guitera  ۲۰۰۶٫

 

کارشناس ارشد گفتار درمانی - سجاد گنج خانلو - 09128774770

۶ دیدگاه

  1. به نظر من لکنت ذر سن کم به راحتی قابل درمان است. ولی اگر مثل من درمان نشید در بزرگسالی خیلی سخته مراحل درمان رو طی کردن

    • سلام .در بزرگسالی سخت نیست، مشغله ما زیاده و اونقدر که باید وقت نمیگذاریم‌.وگرن دوستان زیادی تو بزرگسالی به روانی گفتار۱۰۰ درصد رسیدن.

  2. سلام خیلی مفید و جامع بود.
    خسته نباشید

  3. پک آموزشی در این خصوص ندارید؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قالب وردپرس