فهرست موارد تاریخچه گیری در اختلال بلع
در زیر فهرستی از مواردی که بایستی قبل از ارزیابی بیمار دچار دیسفاژی از او بپرسیم به صورت خلاصه آمده است ، این اطلاعات برای تشخیص بالینی بسیار مفید و ضروری اند.
مکان یا زمان ایجاد مشکل
- دهانی(مشکل در جویدن، جمع آوری لقمه، شروع بلع)
- حلقی(مشکل بلافاصله حین بلع، خفگی بعد از یک تأخیر طولانی، حاکی از انتقال پس مانده از حلق به حنجره)
- مروی(چند ثانیه بعد از بلع، پشت استخوان سینه)
شروع، فراوانی و پیشرفت
- دیرش، شروع ناگهانی مربوط به حادثه ای خاص(سکته، گیرافتادن قرص، غیره) یا تدریجی
- فراوانی(مداوم، به طور متناوب)
- پیشرفت و شدت (درگیری هر چه بیشتر مواد غذایی و آسیب دیدگی تغذیه و جذب آب)
عوامل بدترکننده و مکانیسم های جبرانی
- غلظت غذا(جامد و یا مایع)
- دما
- سودمندی مکیدن، چرخش و خم کردن سر و غیره
- علائم متناوب یا مداوم خستگی
علائم همراه
- تغییر در گفتار یا صدا
- ضعف؛ نقص کنترل ماهیچه ای، خصوصا در سر و گردن
- خفگی و سرفه
- بلع های تکرار شونده یا نیاز بیشتر به پاک کردن گلو
- برگشت مواد (از حلق یا بینی، یا مروی و معدی؛ بلافاصله روی بلع، یا با تأخیر بلندمدت، غذای هضم نشده فاسد شده یا ترشحات)
- احساس پری یا گرفتگی در گلو(احساس توده)
- درد، موضعی یا منتشره
- بلع دردناک(درد در انتقال لقمه)
علائم فرعی(ثانویه) و شواهدی از عوارض
- کاهش وزن یا کاهش انرژی (در نتیجه ی از دست دادن آب بدن)
- تغییر اشتها؛ نگرش درباره غذا، غذا خوردن در جمع؛ آماده سازی غذاها
- مشکلات تنفسی(سرفه، افزایش تولید خلط، کوتاهی تنفس، ذات الریه و دیگر عفونت های تنفسی)
- آشفتگی های خواب(ثانویه به مداخلات ترشحی یا برگشت غذا)
- تغییر در ترشح بزاق(پر آب شدن دهان یا خشکی دهان)
در ادامه جدولی شامل اطلاعات تاریخچه گیری که در تشخیص مکان و مکانیسم دیسفاژی استفاده می شود آورده ایم :
اطلاعات تاریخچه گیری |
مکان / مکانیسم |
زمانبندی
|
دهانی
حلقی مروی |
نوع
|
دهانی
حلقی مروی |
شروع و پیشرفت
شروع ناگهانی همراه با یک حادثه بزرگ(حوادث مغزی – عروقی، جراحی سر و گردن و غیره)
|
دهانی – حلقی
همه مراحل مروی |
فراوانی
|
دهانی – حلقی
مروی |
غلظت لقمه
|
دهانی – حلقیمروی
|
علائم همراه
|
دهانی – حلقی مروی |
علام فرعی (ثانویه)
|
دهانی – حلقی مروی |
منبع:
Murray T, Carrau RL. (2006).Clinical Management of Swallowing Disorders. Plural Publishing