گفتار درمانی گفتاردرمانی در شهر زنجان
درمان بیماری پارکینسون (Parkinson’s disease treatment)
تا کنون درمان قطعی برای پارکینسون وجود ندارد اما تنوعی از داروها به منظور تخفیف علائم مورد استفاده قرار می گیرند.
این بیماری در حال حاضر غیرقابل علاج محسوب می شود. ولی علایم آن با درمان ، قابل تسکین یا کنترل است . این بیماری طول عمر را چندان کاهش نمی دهد. تحقیقات علمی یافتن علل و درمان این بیماری ادامه دارد و امید می رود که درمان های موثر و در نهایت علاج بخش برای آن ارایه شوند.
تحقیقاتی که به بررسی پیوند بافت جنینی برای درمان این اختلال پرداخته اند نویدبخش درمان موثری در آینده بوده اند. با این درمان به نظر می رسد سلول های جدید تولیدکننده دوپامین در مغز با پیوند بافتی جنینی تشکیل شوند. سایر روشهای درمانی در ادامه آورده شده اند.
– داروها
داروها با افزایش ذخیره دوپامین مغز برای کنترل مشکلات مربوط به راه رفتن، حرکت و لرزش موثر هستند. اما مصرف دوپامین به تنهایی موثر نیست چون نمی تواند وارد مغز شود.
واکنش اولیه شما به درمان پارکینسون ممکن است قابل توجه باشد اما با گذشت زمان فواید داروها کم کم از بین می رود اما بااینحال علائم بیماری همچنان به خوبی کنترل می شوند.
نمونه داروهایی که پزشک ممکن است تجویز کند عبارتند از:
- لوودوپا (Levodopa): موثرترین دارو برای بیماری پارکینسون است که ماده ای طبیعی در بدن می باشد. وقتی به شکل قرص استفاده شود به داخل مغز می رود و به دوپامین تبدیل می شود. لودوپا برای ساختن دارویی ترکیبی سینمت (Sinemet) با کاربیدوپا ترکیب می شود. کاربیدوپا از تبدیل زودرس لوودوپا به دوپامین در خارج از مغز جلوگیری می کند. در اروپا لوودوپا با ماده ای مشابه به نام بنسرازید ترکیب می شود و تحت نام تجاری مادوپار (Madopar)فروخته می شود.
با پیشرفت بیماری تاثیر این دارو کمتر می شود و نیاز به تنظیم دارویی وجود دارد. عوارض جانبی لوودوپا شامل حرکات غیرارادی می شود که با کاهش دوز مصرفی رفع می شود اما گاهی اوقات به قیمت کاهش کنترل علائم بیماری. این دارو نیز مثل سایر داروهای مربوط به بیماری پارکینسون در موقع ایستادن فشارخون فرد را پایین می آورد.
- شبه دوپامین ها: مثل لوودوپا، این داروها به دوپامین تبدیل نمی شوند. درعوض تاثیر دوپامین در مغز را تقلید می کنند و باعث واکنش دادن سلولهای عصبی می شوند. البته این داروها به اندازه لوودوپا برای درمان علائم این بیماری موثر نیستند. اما دوام بیشتری دارند و گاها برای از بین بردن وقفه لوودوپا استفاده می شود.
این داروها به شکل قرص موجود هستند مثل پرامیپکسول (میراپکس) و روپینیرول (رکویپ). برای تسکین سریع از نوع تزریقی این داروها مثل آپومورفین (آپوکین) استفاده می شود.
عوارض جانبی شبه دوپاین ها عباتند از، توهم، بی خوابی، ابقا آب بدن، و پایین آمدن فشارخون در موقع ایستادن. این داروها ممکن است خطر رفتارهای وسواسی مثل فزون خواهی جنسی، اعتیاد به قماربازی و پرخوری وسواسی را افزایش دهد. در اینصورت می توانید پزشک را در جریان قرار دهید.
- بازدارنده های MAO B: این نوع از داروها ازجمله سلگیلین (الدپریل) و راساگیلین (آزیلکت) از تجزیه دوپامین طبیعی و دوپامینی که با مصرف لوودوپا ساخته می شود جلوگیری می کند. این کار را با بازداشتن فعالیت آنزیم مونوآمین اکسیداز B(MAO B)، آنزیمی که دوپامین را در مغز متابولیز می کند، انجام می دهد. عوارض جانبی این داروها بسیار نادر است اما ممکن است شامل سرگیجه، سردرد، توهم و آشفتگی باشد. این داروها را نمی توان همراه با داروهای ضدافسردگی، آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین (Cipro) یا برخی دارهای مسکن استفاده کرد.
- بازدارنده های کاتکول او-متیل ترنسفراز (COMT): این داروها با بازداشتن آنزیمی که لوودوپا را تجزیه می کند، تاثیر درمان کاربیدوپا-لوودوپا را طولانی تر می کند. تولکاپون (تاسمار) موجب تحریب و نارسایی کبد می شود و معمولاً فقط برای بیمارانی استفاده می شود که به سایر درمان ها واکنش نمی دهند. انتاکاپون (کومتان) مشکلی برای کبد ایجاد نمی کند و اکنون به همراه کاربیدوپا و لوودوپا در دارویی به نام استالوو (Stalevo) استفاده می شود. اما ممکن است موجب بدتر شدن سایر عوارض جانبی لوودوپا مثل حرکات غیرارادی، حالت تهوع، آشفتگی یا توهم شود. همچنین ممکن است بی رنگ شدن ادرار شود.
- آنتی کولینرژیک ها (Anticholinergics): این داروها سالیان طولانی برای کمک به کنترل لرزش همراه با بیماری پارکینسون استفاده می شده است. یکسری داروهای آنتی کولینرجیک مثل بنزتروپین (کوگنتین) و تری هکسی فنیدیل موجود هستند اما فواید نسبتاً کم آنها با عوارض جانبی مثل اختلال حافظه، آشفتگی، یبوست، خشک شدن دهان و چشم ها و اختلال ادرار خنثی می شود.
- داروهای انسداد گلوتامات (NMDA): ممکن است پزشک آمانتادین (سیمترل) را به تنهایی برای ایجاد یک تسکین کوتاه مدت برای بیماری پارکینسون در مراحل اولیه تجویز کند. همچنین ممکن است درکنار درمان کابیدوپا-لوودوپا برای آنهایی که در مراحل پیشرفته تر بیماری هستند مخصوصاً آنهایی که دچار مشکل حرکات غیرارادی می شوند تجویز کند. عوارض جانبی این دارو عبارتند از ایجاد لکه های بنفش روی پوست و گاهاً توهم.
– ورزش درمانی
ورزش برای سلامت عمومی بدن بسیار مهم است اما برای حفظ عملکرد در بیماری پارکینسون نقش حیاتی دارد. ورزش درمانی برای این بیماران توصیه می شود و می تواند به بهبود تحرک، دامنه حرکت و عضلات آنها کمک کند. گرچه برخی ورزش های خاص نمی تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند اما حفظ قوا و چابکی عضلات می تواند به مقابله با گرایشات پیشرونده این بیماری کمک کرده و احساس اعتماد به نفس و توانایی بیشتری به شما بدهد. یک متخصص ورزش درمانی فیزیوتراپیست یا کار درمانگر برای بهبود راه رفتن و تعادل شما نیز رویتان کار می کند. متخصص گفتار درمانی هم می تواند مشکلات مربوط به حرف زدن و بلعیدن غذا را بهبود بخشد.
– جراحی
تحریک عمیق مغزی فرایند جراحی است که برای درمان بیماری پارکینسون انجام می شود. این فرایند شامل کاشت یک الکترود در عمق مغز برای کنترل حرکات است. میزان تحریکی که از جانب الکترود ارائه می شود با یک دستگاه شبیه دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب که زیر پوست در بالای سینه کار گذاشته می شود کنترل می شود. سیمی که از زیر پوست رد می شود این دستگاه را به الکترود وصل می کند.
تحریک عمیق مغز معمولاً برای افرادیکه دچار پارکینسون پیشرفته هستند و به داروهای آن واکنش نمی دهند استفاده می شود. این عمل می تواند نواسانات دارویی را تثبیت کرده و حرکات غیرارادی را نیز کاهش دهد. لرزش هم معمولاً به این عمل واکنش می دهد.
خطرات جدی این عمل متداول نیستند اما شامل خونریزی مغزی یا سکته می شود. خطر عفونت نیز وجود دارد. این عمل برای آنها که به درمان کاربیدوپا-لوودوپا واکنش نمی دهند مفید نیست.
– سبک زندگی و درمان های خانگی
اگر بیماری پارکینسون برای شما تشخیص داده شده است، باید با پزشکتان دنبال یک روش و برنامه درمانی باشید که بیشترین تاثیر را بر علائم شما داشته و کمترین عوارض جانبی را همراه بیاورد. برخی تغییرات خاص در سبک زندگی هم باعث تسهیل این بیماری می شود.
– رژیم غذایی سالم
باید رژیم غذایی متوازن که حاوی مقدار کافی میوه، سبزیجات و حبوبات کامل باشد داشته باشید. این موادغذایی سرشار از فیبر هستند که بسیار برای جلوگیری از یبوست ناشی از بیماری پارکینسون مفید هستند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل همچنین مواد مغذی مثل اسیدهای چرب امگا ۳ که برای بیماران پارکینسونی مفید است را فراهم می آورد.
اگر می خواهید از مکمل های فیبر استفاده کنید دقت کنید که حتماً کم کم آن را با بدنتان آشنا کنید و روزانه به میزان کافی آب بنوشید. درغیر اینصورت یبوست شما بدتر می شود. اگر متوجه شدید که مصرف فیبر علائم شما را بهتر می کند، آنرا به طور منظم استفاده کنید.
