گفتار درمانی گفتاردرمانی در شهر زنجان
تعریف و طبقه بندی عقب ماندگی ذهنی
تعریف عقب ماندگی ذهنی:
عده ای عقب ماندگی ذهنی را زاینده تغییرات اساسی مواد شیمیایی در مغز می دانند و دستهای برعکس آنرا بیشتر سرچشمه گرفته از وضع اقتصادی و فردی می دانند و طرفداران دسته دوم روی نارسائیهای رشد در دوره کودکستانی و دبستانی تکیه می کنند و همین نارسایی ها را علت نارسائیهای بعدی فرد در سازگاریهای اجتماعی و شغلی تلقی می کنند اینان می پذیرند آنچه موجب می شود کسی را عقب مانده بنامیم بیشتر از آنکه در اثثر ضایعه مغزی یا نقص دستگاه عصبی او بوجود آمده باشد به سبب ناتوانی او در یادگیری و تطابق او با توقعات جامعه بوجود آمده است.
از نظر انجمن آمریکایی رسیدگی به مسایل نقص عقل عقب ماندگی ذهنی عبارت است از کمبودی که از لحاظ فعالیت عمومی هوش فرد در مقایسه با افراد دیگر بچشم می خورد منشا این نقص را بایستی در دوران رشد کودک جستجو کرد فایده این تعریف این است که به مسایل دیگر مثل سبب شناسی و تاثیر عوامل ارثی و محیطی در ایجاد عقب ماندگی ذهنی و درمان نسبی یا کامل آن توجهی ندارد.
طبقه بندی عقب ماندگی ذهنی:
در طبقه بندی عقب ماندگی های ذهنی به علت عوامل مختلفی که در ایجند هر مکتب روانشناسی طبقه بندی خاصی را ارائه کرده اند در این بین روانشناسان آمریکائی عقب ماندگی ذهنی را پنج دسته طبقه بندی کردهاند:
- گروه عقب مانده های مرزی با ضریب بهره هوشی ۸۴-۷۰ درصد
- گروه عقب مانده های سطحی با ضریب هوشی ۶۰-۵۵ درصد
- گروه عقب مانده های عمیق با ضریب هوشی ۴۰-۵۴ درصد
- گروه عقب مانده های بسیار عمیق با ضریب هوشی ۲۵-۳۵ درصد
- گروه عقب مانده های بسیار عمیق با ضریب هوشی ۰-۲۴ درصد
البته گروه اول را جزو عقب مانده های ذهنی به حساب نمی آورند در جدول زیر رفتار و مشخصات گروههای سطحی و متوسط دوم و سوم را در سه مرحله تولد تا شش سالگی و از شش سالگی تا بیست سالگی خواهیم دید.
- خصوصیات رشد جسمی _ روانی _ اجتماعی عقب مانده های ذهنی سطحی
|
سن کودکستان (رشد و نمو)
|
سن دبستان (تحصیل و یادگیری مشاغل) | سن بزرگسالی (سازگاری شغلی و اجتماعی) |
| از لحاظ ایجاد ارتباط با دیگران و اجتماعی شدن مهارتهای لازم را بدست می آورند.حرکتی تاخیری در رشد قوای حسی او دیده می شود ولی از لحاظ ظاهری با افراد طبیعی تفاوت زیاد ندارد و عقب ماندگی او در سنین بالاتری آشکار می شود. | تحصیلات ابتدائی را می تواند با تاخیر انجام دهد و قدرت یادگیریهای ساده را دارد و می تواند خود را تا حدی با آداب و رسوم سازگار سازد. | معمولاً می تواند مهارتهای لازم شغلی و اجتماعی را بدست آورد و استقلال نسبی داشته باشد ولی در شرایط غیر عادیشغلی و اجتماعی احتیاج به راهنمایی دیگران دارد. |
- خصوصیات رشد جسمی_ روانی _ اجتماعی عقب مانده های ذهنی متوسط
| سن کودکستان | سن دبستانی | سن بزرگسالی |
| حرف زدن را می داند و می تواند با دیگران ارتباط برقرار کند از لحاظ رشد قوای حسی _ حرکتی ضعیف است می توان یادگیریهای لازم را جهت خودیاری داشته باشد با اندکی سرپرستی و مراقبت می تواند به سادگی به زندگی خود ادامه دهد. | می تواند از آموزش و تربیت جهت یادگیری مهارتهای شغلی و اجتماعی بهره مند شود از لحاظ تحصیل تا حدود سال سوم ابتدایی پیشرفت دارد قدرت این را دارد که به تنهایی در محیط های آشنا بسر برد. | با شرایط خاص مراقبت می تواند در کارهای غیر تخصصی پیشرفتی داشته باشد ولی اگر در شرایط نامساعد اجتماعی اقتصادی قرار گیرد نیاز به سرپرستی و راهنمایی دارد. |
طبقه بندی گروههای عقب مانده ذهنی از نظر آموزشی:
۱) گروه آموزش پذیر:
افراد این گروه دارای ضریب بهره هوشی ۷۰-۸۴ (گروه مرزی) و نیز ۵۰-۷۰ درصد(گروه سطحی) هستند و از نظر آموزشی می تواند پیشرفت حاصل نمایند همانطوری که گفته شد مرزی را می توان از شمول عقب مانده ذهنی خارج نمود.
۲) گروه تربیت پذیر:
بهره هوشی این گروه بین ۲۰ تا ۵۰ درصد است و عقب ماندگی آنها متوسط است.
۳) گروه پناهگاهی:
بهره هوشی این گروه بین ۰ تا ۲۰ درصد است و عقب ماندگی آنها عمیق است.
منبع:
هندبوک روانشناسی تالیف فریدمانو کاپلان
لطفا در این مورد بیشتر مطلب بزارید
ممنونم