تشخیص افتراقی آفازی از سایر اختلالات
اختلالاتی که ممکن است با زبان پریشی اشتباه گرفته شوند شامل موارد زیر می باشند:
- دمانس (Dementia)
- زبان آشفته (Confused language)
- اسکیزوفرنی (Schizophrenia)
- آپراکسی (Apraxia)
– دمانس (Dementia)
- ویژگی های دمانس
- اختلال عصب شناختی پیشرونده
- قابل برگشت یا غیر قابل برگشت
- معمولا در سنین پیری
- نقص درمهارت های شناختی ، گفتار وزبان ، ارتباطی، تفکری ، اجتماعی ، شخصیتی
- علت شناسی
- تومور
- بیماری های عروقی
- پیک
- پارکینسون بدون علت
- اختلالات همراه
- معمولا همراه با انواع بیماری ها ، ضربه ها ، عفونت ها و مسمومیت ها
- معمولا همراه با آفازی ، آگنوزی ، آپراکسی ، دیزآرتری
- معمولا همراه با توهمات ، هذیان ، افسردگی
- نقایص شناختی
- نقص در حافظه کوتاه مدت و بلند مدت :
- نقص درتفکر اتنزاعی
- قضاوت کردن
- زبان
- نقایص ارتباطی
- نقص معناشناسی و کاربرد شناسی
- اختلالات زبان مشابه آفازی ورنیکه : گفتار روان ، پوچ ، آنومی
- در مراحل پیشرفته بیماری : اکولیلیا و تکرار اجباری یا سکوت
- تشخیص افتراقی زبان پریشی و دمانس (آفازی ، دمانس)
- نحوه شروع : ناگهانی ، تدریجی
- سیر پیشرفت اختلال : بهبودی خودبخودی و بهبودی با درمان سپس وضعیت ثابت ، پیشرونده و عدم پاسخ به درمان
- علت :ضایعات کانونی مغز ، آتروفی پراکنده و گسترده
- مهارت های شناختی : سالم ، اختلال شناختی
- عملکردهای زبانی : متفاوت بسته به نوع آفازی ، نقایص معناشناسی و کاربرد شناسی
- توهم وهذیان : وجود ندارد، وجود دارد به ویژه بینایی
- آگاهی نسبت به اشخاص ، زمان ومکان : وجود دارد ، در مراحل پیشرفته وجود ندارد
آلزایمر (شایعترین نوع دمانس)
- آتروفی فراگیر قشر مغز، بزرگ شدن بطن های مغز و اتساع شکنج ها وشیارهای مغز
- علت : نامشخص
- شیوع : در هر دو جنس یکسان
- شروع : تدریجی و بی سرو صدا
- اولین علامت : اختلال در حافظه نزدیک و فراموشی
- بروز تدریجی سایر علائم
- سرانجام : بی تحرک و زندگی نباتی ، فوت در اثر عفونت یا علل دیگر
- سیر بیماری : ۱۰ -۲ سال
– زبان آشفته (Confused language)
- شرایط موقتی
- ضایعه مغزی دوطرفه
- فرد گیج وسردرگم ، عدم آگاهی نسبت به مشکل ، عدم آگاهی نسبت به اشخاص ، زمان ومکان
- تفسیر اشتباه وقایع
- آسیب حافظه نزدیک
- گفتارو زبان : مشابه آفازی ورنیکه (روان ، اشکال در درک ، واژگان ونحو طبیعی یا نزدیک به طبیعی ، اشکال در ادامه مکالمه ، اشکال کاربردشناسی )
- تشخیص افتراقی زبان پریشی و زبان آشفته
- سیر پیشرفت اختلال
- آگاهی نسبت به مشکل
- آگاهی نسبت به اشخاص ، زمان ومکان
- عملکردهای گفتار وزبان
– اسکیزوفرنی (Schizophrenia)
- مهم ترین وجدی ترین اختلال روانی
- شروع کند وتدریجی
- سیر متغیر ومزمن بدون بهبودی کامل
- معیارهای تشخیص
- دو یا چند مورد از موارد زیر (یک ماه یاکمتر ):
- هذیان
- توهم
- تکلم آشفته
- رفتار آشفته
- علائم منفی مانند : صحبت نکردن ، بی تفاوتی عاطفی و…
- نارسایی در عملکرهای اجتماعی-شغلی
- مدت اختلال : تداوم علائم ۶ ماه
- رد اختلالت خلق ، مصرف مواد و…
- دو یا چند مورد از موارد زیر (یک ماه یاکمتر ):
- مشخصات گفتار وزبان
- گفتار نامربوط ، ارائه پاسخ های نامناسب و مبهم
- محتوای گفتار بی ربط ، دور از ذهن و مبهم
- واژه پردازی ، حذف عبارات
- غیر قابل فهم بودن گفتار به علت اشکال در توالی کلمات
- مناسب بودن ویژگی های نحوی
- خواندن و نوشتن نسبتا خوب
- گوش دادن بهتر از آفازی ها
- تشخیص افتراقی زبان پریشی و اسکیزوفرنی (آفازی ، اسکیزوفرنی)
- نحوه شروع : ناگهانی ، متغیر ومعمولا تدریجی
- سن شروع اسکیزوفرنی معمولا پایین تر از آفازی است
- سیر پیشرفت اختلال : بهبودی خودبخودی و بهبودی با درمان سپس وضعیت ثابت ، متغیر و عدم وجود بهبودی کامل
- علت : ضایعات کانونی مغز ، نامشخص
- اختلالات تفکر وتوهم : وجود ندارد ، وجود دارد
- عملکردهای زبانی : متفاوت بسته به نوع آفازی ، نقص در محتوای گفتار
- اختلالات خلقی ، عاطفی ورفتاری : احتمالا ثانویه به اختلالات زبانی ، جزئی از ماهیت اختلال
– آپراکسی (Apraxia)
- آفازی اختلال در برنامه ریزی عصبی – زبانی است ، اما آپراکسی اختلال در برنامه ریزی عصبی – حرکتی است .
- آفازی یک multimodality disorder است ،اما آپراکسی اشکال در صحبت کردن است .
- تفاوت در مهارت واژه یابی
منبع
Martha Taylor Sarno, Aquired aphasia .third edition
Murdoch BE .Acquired Speech and Language Disorders: a neuroanatomical and functional neurological approach