ارزیابی کامل نارساخوانی

ارزیابی کامل نارساخوانی (Assessment of Dyslexia)

 

قبل از ارزیابی به یکسری اطلاعات زمینه ای نیاز داریم :

1. تاریخچه خانوادگی
2. تاریخچه رشدی و پزشکی

در تاریخچه گیری :

سابقه ی آسیب مغز و بررسی تاریخچه ی پزشکی ( ضربه ، تشنج ) ، تأخیر در گفتار و زبان ، تعداد خواهر و برادر کودک ، تحصیلات سایر اعضای خانواده چگونه است ، بررسی عاطفی کودک ، بحث آموزشی مدرسه ، تغییر مدرسه کودک ( آیا کودک مدرسه ی خود را تغییر داده است ) ، کودک میز چندم می نشیند ، درس می خواند یا نه ، بازی هایش چیست ، بحث توارث ، محرومیت های محیطی ، نواقص حسی ، رشد گفتارو زبان ، ویژگی های رفتاری ، بررسی چک لیست معلم ، توانایی درک مطلب ، رفتار و وضعیت تحصیلی و…

 

ارزیابی جنبه های عمومی :

1. ارزیابی هوش : وکسلر ، ریون رنگی و گودیناف
2. ادراکات بینایی : فراستیک
3. آزمون حرکتی : آزمون اوزرتسکی و آزمون بندرگشتالت
4. آزمون TOLD : آزمون رشد زبانی
5. آزمون ITPA
6. آزمون ادراک شنیداری : ۱ . حافظه ۲٫ تمیز شنیداری ۳ . توالی خاطر نشان می سازند که برای گردآوری نمونه ای از گفتار کودک ، شیوه های توصیف تصاویر ، صحبت در مورد اسباب بازی ها و یا پاسخ به وارسی ها و سؤال های مصاحبه کننده ، بیش از سایر روش ها توصیه می شوند . زمینه ای که نمونه های زبان در آن جمع آوری می گردند نیز دارای اهمیت است ، زیرا کودک در محیط های مختلف به یکسان صحبت نمی کند .

آزمون های تخصصی خواندن : الف: رسمی   ب: غیر رسمی  ج:  مشاهده

الف : رسمی

• آزمون آگاهی واجشناختی : تصویری یا شنیداری انجام می شود . برای اینکه حافظه دخالتی در آزمون نکند ، بهتر است از تصویر استفاده کنیم . آگاهی واجشناختی عبارتست از توانایی تشخیص و دستکاری ساختمان و سازه های یک گفته ، بدون توسل و تکیه بر معنای جمله . برای یادگیری خط الفبایی و خواندن و نوشتن لازم است . که شامل :
  ۱٫آگاهی هجایی : آگاهی درون هجایی و آگاهی واجی  و هر کدام از این بخش ها مثال دارد . بهتر است تصویر کلمه ای که می خواهد بخش کند، جلویش باشد. در آگاهی هجایی بهتر است ترکیب هجایی هم تست شود . مثل :
  ( صن + د + لی )
  آگاهی هجایی: ۱٫ تقطیع و ترکیب هجا
  آگاهی درون هجایی : ۲ .  تشخیص تجانس : اول کلمات مثل هم هستند  ۳٫ تشخیص قافیه : آخر کلمه مثل هم هستند.
  آگاهی واجی :۴٫ ترکیب واجی  ۵٫ شناسایی کلمات دارای واج آغازین یکسان  ۶٫ شناسایی کلمات دارای واج پایانی یکسان  ۷ . تقطیع واجی ( صدا کشی ) ۸ . نامیدن و حذف واج پایانی ۹٫ حذف واج میانی ۱۰ . نامیدن و حذف واج آغازین .نحوه ی اجرای آزمون :
  برای هر خرده آزمون ۲ تا ۳ کلمه راهنما . امتیاز ۱  برای پاسخ صحیح و صفر برای پاسخ غلط . در مجموع آزمون یک ساعت طول می کشد و هر خرده آزمون دارای ۱۰  سؤال .گروه های سنی:
  ۱۱/۴-۴  خرده آزمون های ۱ تا ۴
  ۱۱/۵-۵ خرده آزمون های ۲ تا ۶
  ۱۱/۶-۶ خرده آزمون های ۲ تا ۸
  ۱۱/۷-۷ خرده آزمون های ۱ تا ۵ 
• آزمون های خواندن : مشاهده
  1.  Schonell Groded Word Reading Ttest
  2. From The Brithish Word Reading
  3. آزمون خواندن Neal

آزمون خواندن  NEAL : از ( ۱۳- ۴ ) سالگی   ۲ بخش دارد : ۱٫ متن های خواندن  ۲ . آزمون های تکمیلی

1. متن خواندن : ۶ متن از ساده به پیچیده  – هر متن تعداد مشخصی کلمه دارد – متن اول ۲۶ کلمه و متن آخر ۱۳۹ کلمه دارد – به ازای خطاها نمره کم می شود و به ازای درست نمره داده می شود – برای مکث ها و خطاهای در جازدن که زمانبر نباشد ، نمره کم نمی شود – برای هر متن ، سؤال درک مطلب پرسیده می شود و نمره ی ۱ برای هر پاسخ صحیح  – اگر در متن اول تعداد خطاها بیش از ۱۲ باشد ، متن دوم داده نمی شود .
2. آزمون تکمیلی Neal
   ۱٫ املا نویسی
   ۲٫ تشخیص ابتدا و انتهای کلمه  ← ۵ تصویر جلوی کودک ← باید ۲ تصویر با صدای اول و آخر مشابه را مشخص کند
   ۳٫ تشخیص صدای حروف الفبا  ← تبدیل به واج کند ← کسیری از حروف الفبا  با شکل نوشتاری کوچک و بزرگ 
   ۴٫ تمیز شنیداری ترکیب واج ها

 

• آزمون خواندن : Durell Analysis Of Reading Abilityخواندن شفاهی – خواندن بی صدا – درک مطلب شنیده شده –  املاء آوایی کلمات – حافظه بینایی کلمات – تشخیص صدا در کلمات برای پیش دبستانی – ۸ متن داستانی از ساده به پیچیده .
  حافظه در دو بخش :
  ۱٫ مقدماتی : ۲۰ کلمه از طریق  تاچیستوسکوپ ارائه می شود . از بین کلمات مشابه و هدف دور کلمه ای که دیده است ، خط می کشد .
  ۲٫ میانی : بعد از دیدن  باید آنچه را دیده ،  بنویسد . یکسری کلمه داده می شود که کلمه هدف گفته  می شود . دور کلمه ای که صدای اولش با صدای کلمه ی هدف مشابه است خط بکشد . ( سیب ، کتاب ، موز و … ) ← کلمه گفته شده موش

• آزمون های رسمی هجی کردن:
   
  • Frith Speling Test
  • Wernon graded word speling

ارزیابی هجی کردن ( Frith  ) : در کلاس اولی ها بهتر است ارزیابی را از نامیدن حروف شروع کنیم .

۱٫ تحلیل صدای گفتاری : می گوییم این چیه ( س ) ← ….. بگو ← اول کلمه معلوم است
۲٫ برگرداندن واج به نویسه
۳٫ نویسه ها بطور قراردادی، صحیح انتخاب شوند
( ما می توانیم  ارزیابی را از سطح پایین به بالا یا از بالا به پایین تست کنیم )

 

ب: غیر رسمی

• خواندن متن : برای هر یک از سال های تحصیلی متن ۱۰۰ کلمه ای ( متنی که ۷۵% از کودکان آن کلاس براحتی آن را بخوانند ) + ۴ سؤال مربوط به متن
  نتایج : بر اساس این آزمون ها ما ۳ سطح داریم :

• ۹۸% بخواند + ۴  سؤال جواب دهد  ← سطح مستقل
• ۹۵% بخواند + ۳  سؤال جواب دهد ← سطح آزمایشی
• کمتر از ۹۵% + ۱  سؤال جدا جواب دهد  ← سطح ناتوان

• آزمون غیر رسمی خواندن کلمه :
  برای هر سطح ( هر مقطع تحصیلی ) ← ۱۰ کلمه  
  در هر سطح ۱ خطا : قبول         ۲ خطا : آزمایشی      ۳ خطا : ناتوان

• آزمون غیر رسمی هجی کردن :
  ۱٫ کپی کردن
  ۲٫ دیکته از سطح حروف ، هجا ، کلمات جمله .
  ۳٫ نوشتن آزاد : ( ۲۰ – ۱۵ ) دقیقه ← ۱ تا ۲ خطا بنویسد ، مشکل جدی دارد .
  ۴٫ حرکات اضافی .
  ۵٫ مقاله نوشتن با بیان .
  ۶٫ خوانا بودن .

تحلیل خطاها :

1. Auditory 
2. Visual 

 

ج: مشاهده ی رفتاری

والر و پلوک یک راهنمای مفید برای این نوع تشخیص فراهم آوردند . در کل اگر پاسخ به ۳ تا یا بیشتر از سؤالات زیر بله باشد،  به تحقیقات بیشتری نیازمند است

۱٫ آیا در بیان نظرات خود در کاغذ مشکل دارد و یا گاهی در هجی کردن و دستخط، ارائه نامرتب و ضعیفی دارد ؟
۲٫ مقاوم به نظر می رسد و به زمان اضافی برای انجام کارهای نوشتاری نیاز دارد؟
۳٫ مشکلات غیر منتظره ای  در خواندن یا ریاضیات دارد؟
۴٫ مشکلاتی در سازمان بندی زمان و فضا دارد؟
۵٫ مشکلاتی در موقعیت هایی که حافظه را درگیر می کند، مثل آوردن تجهیزات در زمان درست ، به خاطر آوردن دستورالعمل های گفتاری ، به خاطر آوردن شماره تلفن و … دارد ؟
۶٫ رفتارهای نامناسبی را برای اجتناب از موقعیت های کلامی که در آن مشکلات یادگیری ممکن است آشکار شود ، بکار می برد ؟
۷٫ غالباًٌ نگران و حواس پرت بنظر می رسد ؟
۸٫ از کودکتان ( دختر / پسر ) سؤال کنید،  آیا مشکلی در کپی کردن آنچه که معلمش روی تخته می نویسد دارد ؟   ۱٫  بله        ۲٫ خیر 

 

سؤالات پزشکی در مورد کودکد نارساخوان (Dyslexic)

۱٫ آیا تولد کودک شما به هر نحوی غیر معمول نبود ؟ ( مثلاً نابالغ یا بدون اکسیژن ) ؟   ۱٫  بله    ۲٫ خیر 
۲٫ وزن کودک شما هنگام تولد چقدر بود ؟
۳٫ آیا در تاریخچه ی پزشکی کودک شما چیز غیر طبیعی وجود دارد ؟   ۱٫   بله        ۲٫  خیر
۴٫ آیا کودک شما اخیراً تست بینایی داده است ؟   ۱٫ بله     ۲٫ خیر
۵٫ آیا در کودک  شما مشکل بینایی وجود دارد ؟  ۱٫ بله   ۲٫ خیر

سؤالاتی در مورد مدرسه کودک

۱٫ آیا کودک شما در بلند خواندن مشکلی دارد ؟  ۱٫ بله         ۲٫   خیر 
۲٫ آیا کودک در هجی کردن مشکل دارد ؟   ۱٫ بله        ۲٫ خیر
۳٫ آیا کودک شما در کار کردن با اعداد مشکل دارد ؟  ۱٫ بله        ۲٫ خیر  
۴٫ آیا کودک شما  در انجام دادن ۲ دستورالعمل حالت گیجی دارد ؟ ۱٫ بله   ۲٫ خیر  
۵٫ رفتار  کودک شما در خواندن چقدر می باشد ؟ 
۱٫ ناخوشایند     ۲٫ طبیعی   ۳٫ لذت بخش
۶٫ رفتار  کودک شما در هجی کردن چگونه است ؟
۱٫ ناخوشایند  ۲٫ طبیعی    ۳٫ لذت بخش
۷٫ رفتار کودک شما در آموزش های جسمی چگونه است ؟
۱٫ نا خوشایند   ۲٫ طبیعی  ۳٫ لذت بخش

سؤالاتی درمورد راست و چپ برتر بودن کودک

۱٫ آیا کودک شما چپ دست است یا راست دست ؟ 
             ۱٫ چپ دست     ۲٫ راست دست   ۳٫ معلوم نیست چپ دست است یا راست دست
۲٫ آیا کس دیگری در خانواده چپ دست است ؟ چه کسی است ؟
۳٫ به من نشان بده با کدام پایت توپ را شوت می کنی ؟