اعصاب کرانیال مربوط به گفتار

اعصاب کرانیال مربوط به گفتار

 

 

۱ . عصب Trigeminal ( عصب V) : بزرگترین عصب کرانیال است که حاوی ، یک عصب برای سر ویک عصب حرکتی برای عضلات جویدن می باشد . این عصب دارای چهار هسته است که عبارتند از : ۱ . هسته حسی ۲ . هسته حرکتی ۳ . هسته نخاعی ۴ . هسته مزانسفالیک

این عصب مسئول عصب رسانی به عضلات زیر می باشد :

1. عضلات جویدن
2. تنسور تیمپانی
3. تنسورولی پالاتینی
4. میلوهیوئید
5. بطن قدامی عضله ی دیگاستریک

نورالژی عصب سه قلو : بیماری عصب پنجم جمجمه ای است که با حملات درد ، مشابه شوک الکتریکی یا درد سوزشی در محلی که به وسیله یکی از شاخه های عصب سه قلو عصب رسانی شده است ، مشخص می شود . هر حمله درد به صورت یک درد شدید و نافذ که ازچند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد ، توضیح داده می شود. این درد در بعضی از عضلات صورت انقباض ایجاد می کند مثلأ ، سبب بسته شدن ناگهانی چشم یا قفل شدن دهان می شود که به این حالت  T icdoulourex گقته می شود.

نورالوژی این عصب بعد از عفونتهای هرپس نتایج خطرناکی نظیرکوری، فلج صورت، نقایص شنوایی، و لرزش به همراه دارد. نورالوژی بعد از عفونتهای هرپسی ، در افراد مسن بیشتر اتفاق می افتد . اسیب به عصب تریجمینال در ضربه ی مغزی ، موجب اختلال عملکرد جویدن می شود.

 

۲ . عصب صورتی (VII) : یک عصب حسی – حرکتی می باشد که دارای ۳ هسته است : ۱ . هسته حسی ۲ . هسته حرکتی ۳ . هسته پاراسمپاتیک

هسته حرکتی ، عصب عضلات زیر را تأمین می کند :

1. عضلات صورت
2. عضله ی رکابی گوش میانی
3.  بطن خلفی عضله ی دیگاستریک
4.  عضله ی استیلو هایوئید

عصب پاراسمپاتیکی مسئول تأمین عصب غدد بزاقی تحت فکی و زیرزبانی، غدد اشکی چشم ونیز غدد مخاطی بینی  و کام می باشد.

هسته ی حسی، الیاف چشایی را از دوسوم قدامی زبان، کف دهان و کام نرم دریافت می دارد.

فلج بل (Bell’s Palsy) : در اثردرگیری محیطی عصب هفتم جمجمه ای ایجاد می شود و سبب ضعف یا فلج عضلات صورت می شود. از علل احتمالی آن : ایسکمی عروقی ، بیماریهای ویروسی ( تبخال ) ، بیماریهای خود ایمنی ، یا ترکیبی از این فاکتورها می باشد .

اشکال در ظاهر صورت ناشی از فلج عضلات صورت ، افزایش تولید اشک ، احساس درد صورت ، پشت گوش و چشم می باشد . بیمار ممکن است اشکال در تکلم را تجربه کند ، وبه علت ضعف یا فلج عضلات چهره ، نتواند با ظرف غذا بخورد . بروز این فلج در سالمندان ودر سه ماهه ی اخر بارداری بیشتر می شود.

 

۳ . عصب زبانی – حلقی Glossopharyngeal (عصب IX) : یک عصب حسی – حرکتی است و دارای ۳ هسته است : ۱  .هسته حرکتی ۲ . هسته حسی ۳ . عصب پاراسمپاتیک . هسته حرکتی به عضله ی استیلو فارنژیوس عصب می دهد . هسته حسی آن نیزمسئول تأمین حس چشایی و حس عمومی ثلث خلفی زبان می باشد . اسیب عصب (I X ) به تنهایی نادر است و معمولاً عصب واگ ( x) را نیز در بر می گیرد . اختلالاتی که در اسیب به عصب (I X ) می تواند بوجود بیایند شامل : فلج کام ، حلق و حنجره است. اختلالات زبانی – حلقی که شامل : درد قاعده زبان، اشکال بلع، از بین رفتن رفلکس را بدنبال دارد.

 

۴ . عصب واگ Vagus (x) : یک عصب حسی – حرکتی است . هسته های این عصب عبارتند از : ۱ .   عصب حسی ۲ . عصب حرکتی ۳ . هسته ی پاراسمپاتیک . این عصب مسئول تأمین اعصاب ساختمان های مهم و متعددی است. همه عضلات حنجره ، از شاخه لارنژیال راجعه ی عصب واگ ، عصب خود را دریافت می دارند ، بجز عضله ی کریکوتیروئید که از شاخه لارنژیال فوقانی عصب می گیرد. بنابراین گرفتگی صدا و یا حتی فقدان صدا، از علایم فلج عصب واگ می باشد. اسیب عصب ( X ) معمولا اعصاب گلوسوفارنژیال (IX) ، اکسسوری (XI) و هیپوگلوسال     ( XII) را نیز دربر می گیرد. اختلالاتی که در آن اسیب به عصب ( X ) دیده می شود ، شامل : فلج بولبار، فلج واگ ، سندرم گیلن باره و دیسفاژی.

 

۵ . عصب Accessory (XI) : یک عصب حرکتی است ، که از به هم پیوستن یک ریشه جمجمه ای و یک ریشه نخاعی تشکیل می گردد . این ریشه در حقیقت آکسونهای نورونهای هسته ی آمبیگوس می باشد، که الیاف کورتیکونوکلئاز را از هر دو نیمکره ی مغزی دریافت می دارد . این الیاف به عضلات کام نرم، حلق و حنجره عصب می دهند، بنابراین مسئول حرکات کام نرم ، حلق ، حنجره و نیز کنترل دو عضله بزرگ گردن است . اختلالاتی که به عصب ( X I ) اسیب می زنند شامل : اختلال طناب نخاعی ALS ، تروما ، سندرم گیلن باره که موجب افتادگی شانه در طرف مبتلا ، توام با محدودیت حرکت شانه ، ضعف یا فلج درحرکات چرخش سر یا خم و راست کردن آن و بلند کردن شانه می شود .

 

۶ . عصب Hypoglossal (XII) : یک عصب حرکتی است ، که به همه عضلات داخلی زبان به همراه عضلات استیلوگلوسوس ، هیوگلوسوس و جنیوگلوسوس عصب می دهد.اسیب های این عصب ممکن است در هر جای مسیرش رخ دهد و معمولاً ناشی از تومورها ، بیماری های دمیلینه کننده ی سیستم عصبی وسکته های مغزی می باشد . این عصب مسئول کنترل حرکات و شکل زبان می باشد . اختلالاتی که به عصب (XII) اسیب می زنند شامل :   ضایعات بصل النخاع ALS ، فلج اطفال و بیماری های سیستم حرکتی ( MS ) که ممکن است هسته زیر زبانی را تخریب کنند ، که موجب حرکت غیر طبیعی زبان ، ضعف یا فلجی عضلات زبان ، اشکال در تکلم ، جویدن و بلع می باشد.