درمان آفازی ترنسکورتیکال حرکتی (TMA)
– پیش آگهی :
- در این باره اطلاعات ضد و نقیضی وجود دارد اما بیشتر مطالعات آن را خوب دانسته اند .
- در مدت ۲ الی ۳ ماه بیمار می تواند به گفتار خودبخودی دست یابد
- مرحله بهبود خودبخودی در تعیین پیش آگهی و سیر درمان اهمیت دارد
– راهکار های درمانی
- تمرکز روی ایجاد حرکت سپس گفتار
- برنامه ریزی روی اختلال نامیدن
- دارو درمانی
– تمرکز روی ایجاد حرکت سپس گفتار:
- به علت اشکال در شروع حرکت و فعالیت خودبخودی بهتر است ابتدا از حرکات gross شروع کرده به سمت حرکات fine برویم مانند : ایستادن – نشستن – راه رفتن … سپس دست زدن – بالا بردن دست ها … حرکات دهانی ( مانند باز و بسته کردن دهان – حرکات زبان …)
- آنچه در این فعالیتها مهم است تمرکز روی این ۳ جنبه است :
- آغاز کردن
- ادامه دادن
- خاتمه دادن
– بررسی یک شیوه درمانی :
- مرحله اول : اشارات ( حرکات بیانگر ) وابسته به شی بدون به کار گیری کلام
- خواستن از بیمار برای انجام چند حرکت غیر ظریف مانند : دستت را بالا ببر – دستت را مشت کن – به علامت خداحافظی دستت را تکان بده … – انجام حرکات ابتدا همزمان با درمانگر بعدها با دادن دستور درمانگر،حرکت به تنهایی انجام می شود .
- استفاده از دو شی واقعی و غیر یکسان به صورت همزمان : قرار دادن دو شی روبه روی بیمار ، از بیمار می خواهیم ” نشان بده توپ را چطور پرت می کنی ” درمانگر و بیمار توپ را بر می دارند و عمل را انجام می دهند سپس توپ را روی میز می گذارند .ادامه دادن این روند تا زمانی که بیمار بتواند به تنهایی حرکت را انجام دهد .
- انجام حرکت مورد نظرمطابق با دستور کلامی : ” به من نشان بده توپ را چطور پرت می کنی ” بیمار توپ را برداشته و حرکت را انجام می دهد و روی میز می گذارد. ادامه دادن این روند تا زمانی که به راحتی انجام دهد
- در حضور شی یا تصویر آن ، خواستن از بیمار برای نمایش حرکاتی در رابطه با شی ( انجام پانتومیم )
- نمایش حرکت لازم( اجرای پانتومیم ) بدون وجود شی یا تصویر آن
- بدون گفتن نام عملی که قرار است انجام شود ، بیمار حرکات لازم را انجام دهد ” به من نشان بده با این چه کار می کنی ؟“ ( در حالی که به شی اشاره می کنید )اگر مراحل با یک شی با موفقیت انجام شد ، با اشیاء دیگر ادامه می یابد .
- انجام حرکات لازم پس از نشان دادن ۲ یا چند شی به بیمار و بیان دستور برای بیمار.“به من نشان بده توپ را چطور پرت می کنی ” و ” نشان بده چطورباقاشق چایی را بهم می زنی ؟” (رفتن به مرحله بعد پس از موفقیت در نشان دادن ۵ شی پشت سر هم)
- بدون حضور شی و تصویر آن ، انجام حرکات توسط بیمار تا ۵ شی
- مرحله دوم : استفاده از اشارات ( حرکات بیانگر ) قرار دادی بدون استفاده از کلام : حرکات قراردادی مانند : ایست – بیا اینجا –حرکت دست به نشانه خداحافظی و …
- پانتومیم حرکات توسط بیمار و درمانگر به صورت همزمان مانند ” با سر اشاره کن کسی نزدیک تربیاید ”
- انجام پانتومیم توسط بیمار به تنهایی .مانند ” به من نشان بده چه طور کسی را با حرکات سر تشویق به نزدیک شدن می کنی ”
- انجام حرکت توسط بیمار در پاسخ به یک موقعیت فرضی .“ تصور کن کسی خیلی دور ایستاده ،تو چه کار می کنی“
- نمایش حرکات متفاوت توسط بیمار در پاسخ به یک موقعیت فرضی .
- مرحله سوم : توصیف کلامی برای حرکات خواسته شده : در صورت موفقیت در مراحل قبل ؛ توصیف کلامی را اغاز می کنیم
- نمایش حرکت توسط بیمار بعد از دستور درمانگر و سپس بیان آن حرکت به صورت کلامی و همزمان با انجام کار.“ به من نشان بده چطور یک توپ را پرت می کنی ” پس از انجام پانتومیم ، می پرسیم ” چه کار می کنی ” . بیمار در پاسخ همراه با نمایش حرکت می گوید ” دارم توپ پرت می کنم ”
- درمانگر اشاره به توپ یا شی دیگر ، بیمار همزمان با انجام حرکت لازم به بیان آن هم می پردازد. مانند ” با این چه کار می کنی ”
- انجام حرکات لازم و کلام مناسب در پاسخ به یک وضعیت فرضی : مانند ” فردی مقداری شکر داخل چایی شما ریخته چه کار می کنید؟ ” . بیمار همزمان با حرکت به هم زدن می گوید ” من باید چایی را به هم بزنم“
– برنامه ریزی روی اختلال نامیدن: برای مشاهده ی توضیحات راجع به درمان اختلال نامیدن در این قسمت کلیک نمایید
– دارو درمانی :
- داروی Bromocriptine یک داروی ضد دوپامین است که تاثیر بر روی موارد زیر :
- کاهش تاخیر در پاسخ دادن
- بهبود و تقویت نامیدن
- کاهش پارافازی ها
- داروهای دیگر شامل :
- Amobarbital
- propranolol
- d-Amphetamine
منبع
Martha Taylor Sarno, Aquired aphasia .third edition
Anna Basso. Aphasia and Its Therapy