معیار های تشخیصی عقب ماندگی ذهنی

معیار های تشخیصی عقب ماندگی ذهنی

تعریف عقب ماندگی ذهنی: تاخیر معنادار در شناخت و مهارت های سازشی

 

– معیار های تشخیصی عقب ماندگی ذهنی از نظر DSM-4

1. عملکرد هوشی به طور معنی دار زیر میانگین باشد که می توان از راهکارهای زیر بررسی کرد:
   • آزمون هوشی استاندارد (معتبر و پایا)
   • آزمون انفرادی
2. محدودیت در ۲ یا چند مهارت سازشی داشته باشد :
   • معمولا بر اساس قضاوت های ذهنی و غیر رسمی انجام می گیرد (مهارت های سازشی در ادامه آمده اند)
3. شروع قبل از ۱۸ سالگی باشد

– مهارت های سازشی شامل 

1. ارتباط
2.  مراقبت از خود
3.  زندگی در خانه
4. مهارت های اجتماعی
5. استفاده اجتماعی
6. خود راهبری
7. بهداشت وایمنی
8. تحصیلات کارکردی
9. استفاده از اوقات فراغت
10. کار

 

– توجه در افراد کم توان ذهنی 

• توجه بیشتر به فرایندهای ساده تر تا پیچیده تر
• توجه بیشتر به نگه داشتن مسائل در ذهن
• دامنه توجه کم
• توجه نکردن به جنبه های مختلف یک تکلیف
• توجه نکردن به مرتبط ترین جنبه های یک تکلیف بدون راهنمایی

 

– حافظه در افراد کم توان ذهنی 

• ضعیف بودن حافظه کوتاه مدت
• استفاده نکردن از راهبردها برای اندوختن اطلاعات
• استفاده نکردن از راهبردها برای بازیابی اطلاعات
• استفاده نکردن ازبهترین وموثرترین راهبردها
• کم بودن سرعت بازیابی اطلاعات

 

– مفهوم سازی در افراد کم توان ذهنی 

• تعریف مفهوم:
  • تعریف مفهوم مبتنی برموقعیت های ملموس
  • مثلا توصیف ویژگی های عینی یک شی به جای ویژگی های انتزاعی
• طبقه بندی:
  • توجه به ملاک های ملموس وانتخاب عناصرمربوط به یکدیگر
• مقایسه وتفکیک:
  • ذکر تفاوت های دو کلمه یا قراردادن آن ها درموقعیت های عملی

 

– تمیز وتعمیم (Discrimination & Generalization)

• اشکال در تکالیف تمیز به علت توجه نکردن به تفاوت محرک ها
• اشکال در تعمیم دادن
• کاهش قدرت ابتکار و خلاقیت به علت محدودیت های تمیز وتعمیم.

 

– یادگیری در افراد کم توان ذهنی 

• بارزترین ویژگی شناختی= توان اندک آن ها برای یادگیری
• محدودیت یادگیری از نظر کمی وکیفی:
  • محدودیت های کمی: یادگیری کند و اندک، فراموشی.
  • محدودیت های کیفی: اشکال در یادگیری مسائل پیچیده، انتزاعی، کلامی.
• تفاوت کم‏تر آن ها با افراد طبیعی در یادگیری مسائل ساده.
• مشکلات یادگیری آن هاهمیشه جنبه عمومی ندارد.

 

– برقراری ارتباط در افراد کم توان ذهنی

• اولین نشانه کم توانی ذهنی محدودیت در برقراری ارتباط است
• توالی رشد زبان تا سن عقلی ۱۰ سال طبیعی است اما همراه تاخیر
• مهارت های ارتباطی اکثر کودکان کم توان ذهنی کم‏تر از سن عقلی غیرکلامی شان است
• تاخیردر رشد گفتار و زبان وجود دارد (مشاهده ی توضیحات کامل)
• تفاوت کمی رشد گفتار وزبان با افراد بهنجار بدون تفاوت های کیفی.
• نبودن الگوی ویژه اختلال زبانی مختص افراد MR.

 

 

منبع

Diagnostic and statistical manual of mental disorders . Forth version

L. Abbeduto, Language and Communication in Mental Retardation