لب خوانی
لب خوانی عبارت است از درک مطلب گوینده از طریق توجه به حرکات لب واندام های گفتاری او بدین جهت برای افرادی که میزان ضایعه ی شنواییشان به قدری شدید است که امکان درک گفتار از طریق مجرا طبیعی شنوایی وجود ندارد راه چاره استفاده ازلب خوانی است گرچه لب خوانی برای کودکانی که ضایعات عمیق شنوایی دارند وسیله اصلی ادراک گفتار است اما در تحصیلات آن ها باید با باقیمانده شنوایی تا حد امکان مورد استفاده قرار گیرد.
در لب خوانی حرکات لب به منزله واحدهای اصلی رویت شده زبان در نظر گرفته می شود سایر جنبه های دیداری تشخیص گفتار به خصوص وضعیت زبان ودندان وحالات چهره نیز جز آن هستند.
برخی عقاید نیزاز آموزش لب خوانی به کودک حمایت می کند که تنها برجنبه های دیداری آن تکیه دارد اما تشویق به استفاده از اشارات برای تقویت لب خوانی یک اقدام متداول است.
از لحاظ آزمایشگاهی این مساله تایید شده است که درافراد ناشنوایی که باقیمانده شنوایشان قابل استفاده است ترکیب لب خوانی با شنوایی به کمک سمعک معمولا باعث می شود که در درک گفتار پیشرفت حاصل نشود که معمولا خیلی بیشتر از زمانی است که تنها از حس شنوایی یا بینایی استفاده می شود.
– چه موقع لب خوانی را شروع کنیم؟
شروع لب خوانی وقت معینی ندارد، بدین معنی که می توان از آن هنگامی که شروع به صحبت کردن با کودک می نماییم به تدریج کلمات را شمرده وآهسته ادا نماییم وتوجه کودک را به حرکات لب خود جلب کنیم باید کاری کنیم که کودک برای درک مطلب به دهان ما توجه داشته باشد، بدین منظور حتی المقدور از اشاره با دست خودداری کنیم.
لب خوانی قبل ازتکلم می آید کودک ابتدا از طریق لب خوانی مطلب را درک می کند بعدها باید کلمه مربوط به آن مطلب را به او یاد بدهیم و بعد از این دو کلمه است که وی سعی به تکرار آن کلمه می نماید و هنگامی که کلمه را تقلید نمود باید تلفظ او را اصلاح نمود.
خواندن حرکات لب و اعضای گفتار در کلماتی که توسط اعضای پیشین تکلم بیان می شوندبه مراتب ساده تر از لب خوانی کلماتی است که در انتهای اعضای تکلم تلفظ می گردند مثلا کلمه آب یا برف ساده تر از کلماتی مثل کار یا قند لب خوانی می گردند.
– عوامل موثر بر لب خوانی
- هوش عادی
- بینایی
- زاویه دید
- زبان آموزی
- سرعت گفتار
- نورعادی
- حرکات چهره وصورت
- عوامل مزاحم
- وجود سروصدا در محیط
- محیط غریب
- اعضا واندام گفتاری
- خودداری از اغراق در تلفظ گفتاری
- حافظه بینایی
– نکاتی که در لب خوانی بایستی موردتوجه قرارگیرد
- اجازه دهید طفل از موضوعی که درباره آن صحبت میشود تا حدی اطلاع داشته باشد
- لغاتی که او قبلا آموخته و می داند به کار ببرید
- سعی شود هنگام مکالمه با طفل به طریقی بایستد که وی بتواند لب وژست صورت شما را بیند
- آهسته وشمرده صحبت کنید
- دورتر از۴متری ونزدیکتر از نیم متری او نایستید
- هنگام صحبت سرو دست خود را بیش از حد تکان ندهید
- جملات کوتاه ولی کامل بکار ببرید
- هرجمله رافقط دو یا سه بار تکرار کنید واگر نفهمید جمله را عوض کنید یا نشان دهید که درباره چه صحبت میکنید زیرا تکرار بیش از حد ممکن است مخاطب را گیج کند
- هرگز با دست اشاره نکنید
– مواد لب خوانی
فهرست زیر شامل کلماتی است که باید به کودک ناشنوا و در فرصت های مناسب برای گفتن نام آن ها استفاده نمود:
- اعضای بدن: ابرو,چشم,لب,دست…
- احساسات: گرسنه, تشنه ,غمگین…
- صفات: گرم ,سرد ,شیرین ,شور…
- خانواده واشخاص: مامان, بابا, عمو…
- پوشیدنی ها:شلوار ,جوراب, کفش…
- خوردنی ها وآشامیدنی ها: آب ,نان, شیرینی, ماست…
- میوه ها:سیب ,انگور, انار…
- رنگ ها: آبی ,سفید, صورتی…
- اشیا منزل : صندلی ,ساعت….
- حیوانات: اسب, سگ ,مرغ…
- وموارد دیگر شامل مکان ها ,گیاهان,اسباب بازی ها,افعال می باشد.